Kadınlar nasıl erken emekli olabilir?

sgkrehber/ÖZEL

Türk sosyal güvenlik sisteminde bazı mesleklere ve bazı gruplara emeklilik konusunda pozitif ayrımcılık yapılmıştır. Bu grupların üstlendikleri işlerden dolayı daha erken emekli olmalarının önü açılmıştır. Bu grupların başında ise kadın çalışanlar gelmektedir.

Çocuğa bağlı borçlanmalar, staj gibi detaylar kadınların daha erken emekli olmasını sağlıyor. Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan kadınların erken emeklilik imkanı bulunuyor. Bu durumdaki kadınların 1 Ekim 2008 sonrası çalıştıkları her gün 1.25 gün olarak hesaplanıyor.

Bir çok kadın sigortalı bu haklardan haberi olmadığı için yararlanamıyor. Özellikle doğum borçlanması kadınlar için erken emeklilik konusunda büyük avantaj sağlıyor. Bu nedenle doğum borçlanması hakkında hakkında daha detaylı bilgi vermekte fayda var.

DOĞUM BORÇLANMASI NEDİR?

Doğum borçlanması, doğum yapan kadınların doğumdan sonraki dönemlerini sigortalı göstermelerini sağlayan haktır. Ancak bunun bazı kriterleri vardır. Bu kriterleri yerine getirmek gerekiyor.
Öncelikle, bu haktan yararlanmak isteyen kadınların doğumdan önce sigorta kayıtlarının olması gerekiyor.
Doğumdan önce hizmet akdine tabi çalışması bulunan kadın sigortalılar (2925 sayılı Kanun, mülga 506 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/1-a ), kendi nam ve hesabına bağımsız çalışma kapsamında sigortalı sayılan kadın sigortalılar (Mülga 1479 sayılı Kanun, Mülga 2926 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/b) ve kamu görevlisi kapsamında sigortalı sayılan kadın sigortalılar (Mülga 5434 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun- 4/c) 'doğum borçlanması' için başvuruda bulunabilirler.

ÜÇ KRİTERİ YERİNE GETİRMEK GEREKİYOR

Doğum borçlanması 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 41. maddesinde düzenlenmiştir. Maddenin (a) bendine göre, kadınların doğum borçlanmasından yararlanması için üç ana kriteri yerine getirmesi gerekiyor. Bunlardan ilkini, doğumdan önce sigortalı bir işte çalışması veya sigorta kaydının yapılması oluşturuyor. İkinci olarak doğumdan sonra annenin çalışmıyor olması lazım. Yani doğumdan sonra sigorta primlerinin ödenmemiş olması gerekiyor. Üçüncü olarak bebeğin yaşaması şartı bulunuyor. Doğum borçlanmasından yararlanacak olan annenin, doğumdan önce sigortalı olması ve doğumdan sonra da sigortasız olması söz konusu olacak. Bir de çocuk sağ olacak.

NEREYE BAŞVURU YAPILABİLİR?

Bu kriterleri taşıyan kadınların doğum borçlanması için başvuru yapmaları gerekiyor. İlk defa 5510 sayılı Kanuna göre hizmet akdiyle çalışanlar ve kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmaya başlayan sigortalılar, 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar ile mülga 506 sayılı Kanun, 1479 sayılı Kanun ve 2926 sayılı Kanuna tabi olan sigortalılar ve hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının/hizmetinin geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvuru yapabilirler. Kamu görevlileri ise eski kamu görevlileri sigortalıları veya hak sahipleri "SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA" adresine borçlanma talep dilekçesiyle başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabileceklerdir. Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının işvereninden belge istenilmesi gerekmiyor. Kurum kayıtları baz alınarak sigortalının talebi sonuçlandırılıyor.

İKİ YIL BORÇLANILABİLİYOR
Doğum borçlanmasında iki yıl hakkı bulunmaktadır. Çocuk başına kadınlar iki yıllık borçlanma hakkından yararlanacaklar. Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalıların doğum yaptığı tarihten sonra adına primi ödenmiş süreler borçlanma hesabında dikkate alınmaz. Prim ödenmiş süreler iki yıllık süreden düşülerek kalan süre borçlandırılacaktır.

Doğum borçlanması yapılacak sürede çocuğun vefat etmesi halinde vefat tarihine kadar olan süre borçlanılabilir. İlk doğumunu yaptıktan sonra iki yıl dolmadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanılabilir.