Kamu personeline yol ve yön gösteren soru ve cevaplar (4)

Yeni Şafak Yazarı Ahmet ÜNLÜ'nün yazısı...

Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nün mahalli idarelerin personele yönelik sorularına ilişkin cevaplardan okuyucularımıza yol ve yön gösterecek nitelikte olanları paylaşmaya devam ediyoruz.

İdari görevlere vekalet eden tabipler 17 bin TL kayba uğruyor

Tabip, uzman tabip, diş tabibi ve uzman diş tabibi kadrolarında bulunanlardan vekaleten veya tedviren başka bir göreve atananlara, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 39’uncu maddesi kapsamında ödeme yapılabilir mi?

Bir belediyede tabip, uzman tabip, diş tabibi ve uzman diş tabibi kadrosunda görev yapanlardan şube müdürü, müdür ve şef kadrolarına vekâlet veya tedviren görevlendirilenlere 375 sayılı KHK’nin ek 39’uncu maddesi gereğince ek ödeme yapılıp yapılamayacağı konusunda Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı tarafından verilen görüş yazısı ile konu açıklığa kavuşturulmuştur.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 39’uncu maddesinin birinci fıkrasında; “Bu Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 9’uncu maddesine göre ek ödeme yapılan uzman tabip ve uzman diş tabibi kadro veya pozisyonlarında bulunanlara en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) %370’i, tabip ve diş tabibi kadro veya pozisyonlarında bulunanlara ise %185’i tutarında; 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanında Bazı Mali Hükümler Hakkında Kanun’un ek 3’üncü maddesi, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Kanun’un 221 inci maddesinin üçüncü fıkrası ve 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 28’inci maddesinin dördüncü fıkrası hükümlerine göre ödeme yapılan uzman tabip ve uzman diş tabibi kadro veya pozisyonlarında bulunanlara en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) %310›u, tabip ve diş tabibi kadro veya pozisyonlarında bulunanlara ise %155’i tutarında ilave ödeme yapılır. Bu ödeme, kadro veya pozisyonları için öngörülen hizmetlerde fiilen görev yapılan süreyle orantılı olmak üzere her takvim ayı için hesaplanır ve bir sonraki ayın 15’inde aylıklarla birlikte ödenir. Ancak, yılda 30 günü geçmeyen izin süreleri için fiilen görev yapma şartı aranmaz. Bu fıkraya göre yapılacak ödeme, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve sigorta prim kesintisine tabi tutulmaz.” hükmü yer almaktadır.

Bu kapsamda, uzman tabip, tabip, uzman diş tabibi ve diş tabibi kadro veya pozisyonlarında bulunanlara mezkûr hüküm kapsamında ödeme yapılabilmesi bahse konu kadro veya pozisyonlar için öngörülen hizmetlerde fiilen görev yapılması şartına bağlanmıştır. Dolayısıyla, söz konusu kadro veya pozisyonlar için öngörülen hizmetleri ifa edebilme yeterliliğinin yanı sıra bahse konu hizmetlerin doğrudan ifa edilmesi başka bir deyişle bu hizmetlerin yürütülmesi bakımından sorumluluğun bulunması gerektiği değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda ilgili ödemenin yapılmasında, söz konusu kadro veya pozisyonlarda bulunma yeterli olmayıp bu kadro ve pozisyonlar için öngörülen hizmetlerin fiilen yerine getirilmesi de gerekmektedir.

Bu itibarla, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 39’uncu maddesinde düzenlenen ödemenin, uzman tabip, tabip, uzman diş tabibi ve diş tabibi kadro veya pozisyonlarında bulunup söz konusu kadro veya pozisyonlar için öngörülen hizmetlerde fiilen görev alanlara yapılabilecektir. Bu durum ise idari görevlere vekaleten atanan tabipler açsından ciddi bir mali kayba sebep olacaktır. Örneğin uzman doktorun müdürlüğe vekalet etmesi halinde mali kaybı; 9500x0,509796x3,7=17.919 TL olacaktır.

5216 sayılı Kanun gereğince başkan danışmanı olarak görevlendirilenlere 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 40’ıncı maddesinde düzenlenen ilave ödeme verilir mi?

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun “Danışmanlar” başlıklı 20’nci maddesinde; “Nüfusu iki milyonu aşan büyükşehir belediyelerinde on, diğer büyükşehir belediyelerinde beşi geçmemek üzere başkan danışmanı görevlendirilebilir. Danışman olarak görevlendirileceklerin en az dört yıllık yüksek öğrenim kurumlarından mezun olması şarttır. Danışman olarak görevlendirilme, memuriyete geçiş, sözleşmeli veya işçi statüsünde çalışma dahil, ilgililer açısından herhangi bir hak teşkil etmez. Danışmanların görev süreleri sözleşme süresi ile sınırlıdır. Ancak bu süre belediye başkanının görev süresini aşamaz. Danışmanlara, her türlü ödemeler dâhil, büyükşehir belediyesi genel sekreterine ödenen brüt aylık miktarının %75’ini aşmamak üzere belediye meclisinin belirlediği miktarda brüt ücret ödenir.” hükmü yer almaktadır.

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 40’ıncı maddesinde ise; “... İlave ödeme, kapsamında bulunanlara sadece kendi unvanı esas alınarak ödenir ve mali hakları mevzuatı uyarınca en yüksek devlet memuru veya başka bir unvan esas veya emsal alınmak suretiyle belirlenenler bakımından, diğer mevzuat uyarınca mali haklarının belirlenmesine esas ödeme unsurlarının kapsam veya hesabına dahil edilmez. Bu ödeme, ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan veya mali ve sosyal hakların tespitinde esas alınan aylık, ücret, zam, tazminat, ödenek, döner sermaye ödemesi, ikramiye ve diğer herhangi bir ödeme unsurunun ya da ücret tavanının hesabında dikkate alınmaz. Bu madde hükümleri, doğrudan veya başka bir ödemenin hesabında olmak üzere, tamamen veya kısmen mükerrer ödeme yapılmasına neden olacak şekilde uygulanamaz. Diğer mevzuatın bu fıkraya aykırı hükümleri uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve uygulamayı yönlendirmeye Cumhurbaşkanlığı yetkilidir.” hükmüne yer verilmiştir.

Konuya ilişkin olarak Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü’nün 16/11/2023 tarihli ve E-74073113-045.02-189893 sayılı görüş yazısında, Büyükşehir Belediyesi’nde danışman olarak görev yapanların brüt ücretinin hesaplanmasında; 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 40’ıncı maddesi çerçevesinde yapılan ilave ödemenin dikkate alınmaması gerektiği belirtilmiştir.

Ortaokul veya lise mezunları en fazla kaçıncı dereceye kadar yükselebilir?

1- Lise mezunu olup tahsildar ve memur kadrosunda görev yapan personelin durumu

Kadro cetvellerinde bu kadroların üst derecesi 5 olarak belirlenmiştir. Lise mezunu olarak bu kadrolara atanan personelin halen bulunduğu kadro derecesi hiçbir şekilde 5’inci dereceyi geçemeyecek, hizmet yılı dikkate alınarak kazanılmış hak aylık derecesi 3’üncü derecenin son kademesine yükseltilecek olup 657 sayılı Kanunun 37’nci maddesinde sayılan şartların gerçekleşmesi halinde ise kazanılmış hak aylık derecesi 2’nci dereceye yükseltilebilecektir.

2- Ortaokul mezunu olup zabıta memuru kadrosunda görev yapan personelin durumu

Kadro cetvellerinde bu kadroların üst derecesi 3 olarak belirlenmiştir. Personelin kazanılmış hak aylık derecesi istisnalar hariç olmak üzere 5’inci derecenin son kademesidir.

657 sayılı Kanun’un 37’nci maddedeki şartların varlığı halinde 4’üncü dereceye yükselebilecek olup kanunla verilen bir dereceden yararlanması halinde kazanılmış hak aylık derecesi 3’üncü dereceye yükseltilecektir. 3’üncü derecede münhal zabıta memuru kadrosunun varlığı halinde de bu kadroya atanabilecektir.